Καλλικράτης: μετά το νέο έτος τα κάλαντα

• Της ΕΛΕΝΗΣ ΔΕΛΒΙΝΙΩΤΗ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Η 1η Ιανουαρίου δεν μας πηγαίνει μόνο στην επόμενη δεκαετία. Είναι η επίσημη πρώτη του «Καλλικράτη», ενός θεσμού που αναγγέλθηκε με τυμπανοκρουσίες από την κυβέρνηση και αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικότητα και καχυποψία από τους εργαζομένους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Όπως και να έχει, πρόκειται για ένα στοίχημα της άλλης Ελλάδας. Αυτής που πρέπει εν μέσω κρίσης να επιβιώσει, ανατρέποντας την εξουσία του υδροκέφαλου κράτους των Αθηνών. Δύο άνθρωποι που έχουν γράψει ώρες πτήσεων στην Αυτοδιοίκηση κι εκλέχτηκαν περιφερειάρχες με τη σημαία του κυβερνώντος κόμματος εκφράζουν τους μύχιους φόβους τους για την εφαρμογή του νέου θεσμού, δηλώνοντας πάντως αισιόδοξοι φύσει και θέσει για το μέλλον του «Καλλικράτη».

Είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε, υπογραμμίζουν από κοινού οι κύριοι Μαχαιρίδης από το Νότιο Αιγαίο και Γιακαλής από το Βόρειο Αιγαίο.

• ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΙΣ ΑΙΡΕΤΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

**Αρμοδιότητες που αφορούν τον αναπτυξιακό περιφερειακό προγραμματισμό.

Εδώ εντάσσεται:

* Κατάρτιση και εκτέλεση περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων.

* Συμμετοχή στην όλη διαδικασία.

* Κατάρτιση και εφαρμογή του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) για την προγραμματική περίοδο 2007-2013.

** Αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Μέχρι σήμερα ο αναπτυξιακός προγραμματισμός κάθε περιοχής ανήκει στην Περιφέρεια που μέχρι τώρα ήταν κρατική και όχι αιρετή.

• ΥΓΕΙΑ-ΠΡΟΝΟΙΑ

Αρμοδιότητες των Δημόσιων Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠΕ)

* Ιδρυση-λειτουργία ιδιωτικών κλινικών, προνοιακών επιχειρήσεων, ιατρείων, οδοντιατρείων κ.λπ.

* Προγράμματα δημόσιας υγείας.

* Διακρατικές υιοθεσίες.

* Μονάδες Ψυχικής Υγείας.

* Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων.

Μέχρι τώρα τις αρμοδιότητες των αυτοτελών Υγειονομικών Περιφερειών ασκούσε το υπουργείο Υγείας.

• ΕΡΓΑ

Μεταφέρονται αρμοδιότητες που αφορούν:

* Κατασκευή, συντήρηση και ανακαίνιση οδών.

* Κατάρτιση των αντίστοιχων μελέτων.

Οι αρμοδιότητες αυτές ασκούνται μέχρι σήμερα από την κρατική περιφέρεια και από τις νομαρχίες με ασαφή ανάμεσά τους όρια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές δυσλειτουργίες.

• ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

* Σχεδιασμός, μελέτη, κατασκευή, συντήρηση συγκοινωνιακών, αντιπλημμυρικών, κτιριακών έργων.

* Σχεδιασμός, κατασκευή ηλεκτρομηχανολογικών και λιμενικών έργων.

* Εκπόνηση κυκλοφοριακών μελετών.

* Αντιμετώπιση θεμάτων οδικής κυκλοφορίας.

* Διαχείριση ειδικών έργων περιφερειακού επιπέδου που έχουν εκτελεστεί από τις ΕΥΔΕ.

Μέχρι τώρα αυτές οι αρμοδιότητες ανήκαν στην κρατική περιφέρεια και το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με συνέπεια πολλές δυσλειτουργίες.

** Αρμοδιότητες σχετικές με την εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων (μέχρι τώρα ανήκαν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης).

** Θέματα κατάρτισης, εποπτείας δημόσιων ΙΕΚ και λειτουργική υποστήριξη.

Μέχρι τώρα ανήκαν στο υπουργείο Παιδείας, διά βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

** Αρμοδιότητες για τη λειτουργία και εποπτεία των αθλητικών κέντρων περιφερειακού χαρακτήρα.

Σήμερα τα 25 περιφερειακά αθλητικά κέντρα ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.

• ΝΑΣΟΣ ΓΙΑΚΑΛΗΣ, εκλεγμένος περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου

• Χρειαζόμαστε χρήματα

1 Οι αρμοδιότητες είναι το ζητούμενο. Πρέπει να ξεκαθαριστούν αυτά τα ζητήματα, δεν μπορεί να εμπλέκονται αρμοδιότητες και πρόσωπα σε έναν τέτοιο ολοκαίνουργιο θεσμό.

Ο «Καλλικράτης» είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση, εγώ την παρομοιάζω σαν μια γέννα και είναι φυσικό να έχει και ωδίνες. Ομως, εμείς που πιστεύουμε στην αιρετή περιφέρεια, πρέπει να εξασφαλίσουμε το καλύτερο περιβάλλον και για τη «μητέρα» και για το «βρέφος» για να μην έχουμε... τερατογενέσεις.

2 Πιστεύω ότι θα έπρεπε από την πρώτη στιγμή που ολοκληρώθηκαν οι εκλογές να εκμεταλλευτούμε το χρονικό διάστημα του ενός μηνός και να βρεθούμε από την πρώτη στιγμή στις κρατικές περιφέρειες σε συνεργασία με τους κρατικούς περιφερειάρχες για να βλέπαμε πώς θα γίνει η μετάβαση. Δεν ξέρω γιατί αυτό δεν έγινε. Ορισμένοι νυν περιφερειάρχες δεν έχουν καμιά επαφή με τους αιρετούς...

3 Θα 'πρεπε, όπως υπάρχει η Εγνατία για την ηπειρωτική Ελλάδα, να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη γραμμή και στην ακτοπλοΐα. Το συγκοινωνιακό είναι βασικό και κάνει το κόστος τριπλάσιο για όλα. Πώς να υπάρξει ανάπτυξη, γιατί κάποιος να κάνει επένδυση στα νησιά; Ούτε τα προϊόντα μας δεν μπορούμε να μεταφέρουμε καλά καλά χωρίς κανονική συγκοινωνία.

4 Η έδρα μας είναι στη Μυτιλήνη. Δεν έχουμε πρόβλημα με τις μετατάξεις των υπαλλήλων και στην περιοχή μας δεν πρέπει να υπάρξουν προβλήματα. Ομως τι θα γίνει με τα κτίρια; Στα ίδια κτίρια σήμερα στεγάζονται υπηρεσίες (π.χ. Πολεοδομία, Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων) που ανήκουν στον δήμο και άλλες που θα ανήκουν από τον Ιανουάριο στην περιφέρεια. Ποιος θα έχει την ευθύνη, π.χ. για την καταβολή του ενοικίου. Τέτοια ζητήματα έχουμε πάρα πολλά και βέβαια είμαστε έτοιμοι για τις δυσκολίες που θα υπάρξουν στην αρχή, χωρίς να θέλω να είμαι αρνητικός. Πρέπει να υπάρξει ένα πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασία με το κεντρικό κράτος και πάνω απ' όλα οι υποσχέσεις για αποκέντρωση αρμοδιοτήτων που περιλαμβάνει ο «Καλλικράτης» να γίνουν πράξη.

5 Δεν ξέρω τι θα κάνουμε με την κατηγορία υπαλλήλων που μέχρι σήμερα προσλαμβάναμε με συμβάσεις έργου. Αυτό πλέον δεν μπορούμε να το κάνουμε, αλλά πώς θα λειτουργήσουν ορισμένες υπηρεσίες; Πρέπει να υπάρξει μια λύση. Με αυτό δεν θέλω να πω ότι πρέπει να γίνονται προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ ή να πνίγονται από τα χρέη οι δήμοι και οι περιφέρειες εξαιτίας των προσλήψεων. Αντίθετα είμαι της γνώμης όποιος αιρετός αποδειχτεί ότι έκανε προσλήψεις παράνομες να εκπίπτει αμέσως του αξιώματός του. Ομως πρέπει να υπάρχει και η ευελιξία στις θέσεις εργασίας για να μπορούν να καλύπτονται κάποιες λειτουργίες υπηρεσιών.

6 Αν οι αρμοδιότητες είναι το ζητούμενο, οι πόροι είναι το απολύτως αναγκαίο. Πρέπει να δοθούν οι αντίστοιχοι πόροι για να μη φτάσουμε στο τέλος της θητείας μας να μας πουν καλύτερα ήταν ο «διορισμένος» από την κυβέρνηση. Χωρίς αντιπαλότητες πρέπει να προχωρήσουμε με βήματα αλλά και άλματα γνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι θα υπάρξουν και... τρικλοποδιές...

• ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ, εκλεγμένος περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου

• Γρίφος οι μετατάξεις

1 Το άγχος μου είναι πώς θα λειτουργήσει η περιφέρεια από 1η Ιανουαρίου. Τι ονόματα θα βάλουμε στα «κουτάκια» για τις θέσεις των γενικών διευθυντών, διευθυντών και τμηματαρχών.

Πώς θα στελεχωθεί η υπηρεσία, αφού στην περίπτωση της νησιωτικής Ελλάδας δεν μπορούν να γίνουν μετατάξεις. Μπορούμε να μετατάξουμε έναν υπάλληλο από ένα νησί σε άλλο, να προκαλέσουμε τέτοια αναστάτωση στην οικογένεια και τη ζωή του; Πρόβλημα υπάρχει ακόμα και στα Επαρχεία Κυκλάδων στη Μήλο και τη Σαντορίνη. Πώς θα λύσουμε αυτόν τον γρίφο που είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς διαφορετικά δεν μπορεί να λειτουργήσει η περιφέρεια.

2 Η έδρα της περιφέρειας είναι στη Σύρο των 20.000 κατοίκων και όχι στη Ρόδο των 120.000 κατοίκων. Αυτό είχε οριστεί από το 1984 όταν η Σύρος αντιμετώπιζε οικονομική κρίση και έπρεπε να στηριχθεί. Σήμερα όμως δημιουργείται πρόβλημα. Αυτό που μπορώ να κάνω εγώ είναι να «διχοτομηθώ», δηλαδή να υφίσταται η περιφέρεια έξι μήνες στη Σύρο και έξι μήνες στη Ρόδο, για να υπάρξει μια ισορροπία. Διοικητικά όμως τα ζητήματα παραμένουν...

3 Δηλαδή ένας υπάλληλος για να έχει την εξέλιξή του κανονικά στην ιεραρχία στην περιφέρεια πρέπει να υπηρετεί στη Σύρο. Αυτό είναι πολύ δύσκολο για αξιόλογους υπαλλήλους που υπηρετούν και ζουν εδώ και χρόνια στα Δωδεκάνησα. Εδώ πρέπει άμεσα να βρεθεί μια όπτιμουμ λύση.

4 Ας υποθέσουμε ότι ένας (από τους έξι που θα υπάρχουν) γενικός διευθυντής θα αναλάβει την υποχρέωση να εξετάσει και να δει τα προβλήματα επί τόπου σε όλα τα νησιά της περιφέρειας. Για να το κάνει αυτό χρειάζεται τρεις με τέσσερις μήνες... Εγώ προεκλογικά μέσα σε ενάμιση-δύο μήνες και δεν πρόλαβα να γυρίσω όλα τα χωριά και όλα τα νησιά. Μιλάμε για 48 κατοικημένα νησιά, για τα οποία οι ακτοπλοϊκές γραμμές -ιδιαίτερα τώρα τον χειμώνα- δεν είναι και οι καλύτερες... Τα μεγάλα νησιά Ρόδος και Κως συνδέονται με τον Πειραιά τρεις φορές την εβδομάδα. Συγκοινωνία μεταξύ Ρόδου και Σύρου άμεση δεν υπάρχει. Πρέπει εκείνος που θέλει να ταξιδέψει από Ρόδο για Σύρο ή και αντίστροφα να πηγαίνει μέσω Πειραιά.

5 Ο «Καλλικράτης» μάς δίνει αρμοδιότητες, ο νόμος ορίζει ισχυρές περιφέρειες, όμως οι αρμοδιότητές μας αυτή τη στιγμή είναι υπό αίρεση. Δεν είναι μόνον το υπουργείο Υγείας που υπήρξε ένα ζήτημα. Εδώ υπάρχει το παράδοξο στο διοικητικό συμβούλιο του Νοσοκομείου της Ρόδου να μην υφίσταται ούτε για δείγμα εκπρόσωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μας είπαν πως θα πάμε στην αποκέντρωση, θα συμμετέχουμε στη ΔΥΠΕ (Υγειονομική Περιφέρεια). Ομως κανείς δεν μας έχει πει μέχρι τώρα πώς: θα συμμετέχουμε στον σχεδιασμό, στη διοίκηση, στο οικονομικό σκέλος.

6 Είμαστε κατεξοχήν τουριστική περιοχή και λέμε ότι ο τουρισμός μπορεί να φέρει την ανάπτυξη, όμως από το υπουργείο δεν μας έχει δοθεί καμία αρμοδιότητα που να έχει να κάνει με τον τουρισμό. Τι σχεδιασμό και τι ανάπτυξη να κάνουμε; Προβλέπεται στον «Καλλικράτη», δεν έχει γίνει όμως ακόμα τίποτε.